خیلی از شرکتهای تولیدکننده موبایل از پردازندههای ساخته شده توسط شرکتهای تولیدکننده پردازنده استفاده میکنن و فقط تعداد محدودی از اونها میتونن تراشه مخصوص به خودشون رو تولید کنن؛ که این شرکتها عبارتند از اپل، هواوی و سامسونگ. در این نوشته من میخوام شما رو با تراشه اگزینوس گوشی سامسونگ بیشتر آشنا کنم. پس تا پایان این نوشته همراه موبایل هور باشین.
اگزینوس چیست ؟
Exynos یک سری از تراشههای ساخته شده توسط سامسونگ است که عمدتاً در دستگاههای گلکسی این برند یافت میشود. درست مانند تراشههای Snapdragon و MediaTek، پردازندههای اگزینوس هم از معماری ARM استفاده میکنند و به دستگاههای اندرویدی قدرت میدهند. نسخههای گلوبال گوشیهای گلکسی سامسونگ معمولاً از پردازندههای سری اگزینوس استفاده میکنند، اما در ایالات متحده سامسونگ به دلیل مشکلات ثبت اختراع با کوالکام مجبور به استفاده از پردازندههای Snapdragon است.
پردازندههای پرچمدار اگزینوس فوقالعاده قدرتمند هستند، اما مدلهای پایینتر که در گوشیهای میانرده و پایین رده استفاده میشوند، چندان چشمگیر نیستند. برای تست و رتبهبندی پردازندهها، علاوه بر انجام تستهای بنچمارک، عملکرد آنها در دنیای واقعی نیز مورد آزمایش قرار میگیرد تا امتیاز منصفانه و دقیقی به دست آید. این امتیاز با نام Centurion Mark شناخته میشود و بدون شک دقیقترین راه برای تعیین عملکرد واقعی یک SOC است.
معرفی سری تراشه اگزینوس
پردازنده اگزینوس ۳
در واقع سامسونگ خیلی از گوشیهای پرچمدار و میانرده خودش رو مجهز به مدلهای مختلف تراشه اگزینوس کرده. اگه بخوایم با هم به تاریخچه اگزینوس نگاه کوتاهی بندازیم، باید بگم اولین اگزینوس در سال 2009 و با عنوان اگزینوس ۳ تولید و در گوشیهای Galexy S سامسونگ، نکسوس S و گلکسی پلیر مورد استفاده قرار گرفت. اولین مدل تراشه اگزینوس دارای مشخصات زیر بود:
- عنوان: پردازنده اگزینوس ۳
- پردازنده: تک هستهای
- سرعت پردازش: ۸۰۰ مگاهرتز تا ۱.۲ گیگا هرتز
پردازنده اگزینوس ۴
دومین تراشه اگزینوس سامسونگ مدتی بعد با اسم اگزینوس 4210 یا همون اگزینوس 4 با گوشیهای گلکسی S2، گلکسی Note، گلکسی تب 7 و گلکسی تب 7 پلاس روانه بازار شد. دومین پردازنده اگزینوس سامسونگ دارای مشخصاتی به شرح زیر بود:
- عنوان: تراشه اگزینوس ۴
- سرعت پردازش: ۱.۲ تا ۱.۴ گیگاهرتز
- پردازنده: دو هستهای
پردازنده اگزینوس ۵
سامسونگ به تولید پردازندههای اختصاصی خودش همچنان ادامه داد تا در سال ۲۰۱۲ به تراشه اگزینوس ۵ دست پیدا کرد و تونست اون رو در گوشیهای کرومبوک و گوگل نکسوس به کار ببره. اگزینوس ۵ هستهای ۵۲۵۰ از سرعت پردازش بالاتری نسبت به نمونههای قبل برخوردار بود بهطوری که سرعت پردازش اون چیزی حدود ۱.۷ گیگاهرتز بود.
پردازنده اگزینوس ۵۴۱۰
بعد سامسونگ در نیمه اول سال ۲۰۱۳ از تراشه اگزینوس ۵۴۱۰ خودش که هشت هستهای بود رونمایی کرد و اون رو در گوشی سامسونگ مدل گلکسی S4 خودش به کار برد. تعداد هستهها در این تراشه به نسبت زیاد بود و وظایفی که بر عهده داشت، کمی مبهم به نظر میرسید. اما طولی نکشید که سامسونگ از نسخه جدید این تراشه 8 هستهای رونمایی کرد و با عنوان تراشه 5420 اون رو در محصولات خودش به کار برد که نسبت به نسخه قبلی هماهنگی بیشتری داشت.
پردازنده اگزینوس ۵۲۶۰
در طول این سالها سامسونگ هرگز نتونسته بود وارد میدان رقابتی رقیبهای خودش بشه اما در سال ۲۰۱۴ این ابر قدرت کرهای با تولید تراشه اگزینوس ۵۲۶۰ فصل جدیدی از فعالیت خودش رو شروع کرد و باعث تحولی عظیم در این صنعت شد.
بهطوری که در این سال برای اولین بار تونست تراشهای ایجاد کنه که با بهترین تراشههای دنیا رقابت داشته باشه. تراشه ۵۲۶۰ شش هستهای بود و دو تای اونها دارای سرعت ۱.۷ گیگاهرتز و چهار تای دیگه سرعتی معادل ۱.۳ گیگاهرتز داشتن و در ساخت گوشیهای موبایل نوت سه نئو استفاده شده بودن.
پردازنده اگزینوس ۵۴۳۳
سامسونگ حالا مسیری دشوارتر رو روبروی خودش داشت و مجبور بود گامهای بلندتری برداره تا از میدون رقابتها حذف نشه و میبایست نسخههای بعدی خودش رو باکیفیت و سرعت عمل بالاتری تولید میکرد. البته تلاشهای بیوقفه سامسونگ بینتیجه نموند و تونست نسخه اگزینوس ۵۴۳۳ رو در گوشیهای گلکسی نوت ۴ به کار ببره.
تراشه ۵۴۳۳ هشت هستهای بود و با بهبود سختافزارها به دنبال همسطح شدن با رقبا بود. این پردازنده تلاش میکرد تا بازیهای سه بعدی رو مثل رقیبهای خودش از جمله کوالکام اجرا کنه و همچنین در استفاده از انرژی بهرهور باشه.
تراشه اگزینوس ۷
نسخه بعدی تراشههای سامسونگ، 7420 که اگزینوس 7 نام گرفت.این پردازنده 8 هستهای بود و سرعت و عملکرد بالایی داشت و در گوشی گلکسی S6 سامسونگ مورد استفاده قرار گرفت. تراشههای 7550، 7580 ،7870، 7880، 8890، 9610 نسخههای بعدی تراشه اکسینوس 7 بودن که در سری بعدی گوشیهای سامسونگ مثل سری گلکسی A و گلکسی S مورد استفاده قرار گرفتن.
در نهایت اگزینوس 9810 همراه با گوشیهای سری S9 و اگزینوس 9820 و 9825 همراه با سری گلکسی S10 معرفی شدن.
تراشه موبایل اگزینوس ۹۹۰
چیپست اگزینوس ۹۹۰ یک واحد پردازش عصبی دو هستهای هست که سرعت و عملکرد بسیار بیشتری نسبت به نسخههای قبلی داره. بهکارگیری فناوری هوش مصنوعی در کنار فناوریهای پیشرفته پردازش تصویر، این قابلیت رو به دوربین گوشی میده تا از طریق بهینهسازی هوشمند، یک عکاسی درجه یک داشته باشه.
تراشه اگزینوس ۹۹۰ رو میشه با فناوری 5G جفت کرد که به کاربرها این امکان رو میده تا از سرعت پهنای باندی به مراتب بیشتری برخوردار بشن. این تراشه ۹۹۰ میتونه دادهها رو بدون نیاز به سرور و بهصورت محلی پردازش کنه و تشخیص چهره و صحنه رو سریعتر انجام بده.
پردازنده اگزینوس 990 از شش سنسور جداگانه با رزولوشنهای بالای حداکثر 108 مگاپیکسل پشتیبانی میکنه و میتونه همزمان، سه سنسور رو به منظور ارائه تجربهای کامل از کار با چند دوربین پردازش کنه. تراشه اکسینوس 990 در گوشیهای سامسونگ گلکسی S21، گلکسی نوت 20، گلکسی S20 به کار گرفته شده.
چرا تراشه 990 Exynos مورد انتقاد کاربرها قرار گرفت؟
اگزینوس ۹۹۰ به خاطر مصرف زیاد انرژی و عملکرد گرافیکی و چند هستهای ضعیفتر نسبت به همتای چیپست اسنپدراگون خودش مورد انتقاد قرار گرفت. اما در هر صورت با پردازندههای قدرتمند طرف بودیم که عملکردی مطلوب داشت و اکثر بازیهای موبایل رو به بهترین شکل ممکن به اجرا در میاره.
اگزینوس ساخت کدام کشور است ؟
یکی از اولین سوالاتی که در مورد پردازنده گوشیهای سامسونگ به ذهن هر کاربری میآید اینست که اگزینوس ساخت کدام کشور است ؟ آیا این تراشه اختصاصیست و یا ساخت سایر شرکتهاست؟ در پاسخ باید گفت که تراشه اگزینوس اختصاصاً توسط کمپانی سامسونگ در کره جنوبی و در کارخانه Hwaseon تولید میشود.
مشکلات اگزینوس
در بین انواع پردازنده های موبایل تراشههای اگزینوس از نام آشناترینِ آنها هستند و مدلهای پرچمدار آن رقیبی بویژه برای اسنپدراگون محسوب میشوند. با این حال، مثل هر تکنولوژی دیگری چیپستهای اگزینوس هم خالی از مشکل نیستند و نقاط ضعفی دارند که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد…
اطلاعات جدید از بازار داخلی سامسونگ نشان میدهد که این شرکت در حال برنامهریزی برای ساخت خط تولید جدیدی از تراشهها برای گوشیهای هوشمند گلکسی خود است. این کمپانی از زمانی که گلکسی اس را با تراشه “Hummingbird” در سال ۲۰۱۰ وارد بازار کرد، پرچمداران خود را با پردازندههای اگزینوس در بازارهای منتخب عرضه میکرد. ظاهراً چیپستهای اگزینوس نتوانستهاند به سطح بازیکنان بزرگی مانند کوالکام، مدیاتک و اپل برسند.
سامسونگ کارشناسانی از اینتل ARM و AMD را برای پیش بردن جاهطلبیهای اگزینوس خود جذب کرد، اما متاسفانه نتایج دلخواه حاصل نشد. حتی اگر شکاف عملکرد بین exynos و رقبای آن را کنار بگذاریم، بهینهسازی یکی دیگر از مواردی بوده که در طول تاریخ این برند منجر به مشکلاتی آشکار برای پرچمداران سامسونگ با تراشههای داخلی شده است. از مشکلات عملکرد دوربین و مشکلات GPS گرفته تا لرزشهای نامنظم و مدیریت حرارتی بد که منجر به داغ شدن گوشی میشود، همه و همه باعث شده پرچمداران مجهز به اگزینوس در طول سالها شهرت نامطلوبی به دست آورند. این مشکلاتِ مربوط به تراشه از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و گوشیهای سال ۲۰۲۲ که سری Galaxy S22 جدیدترین نمونه از آن است، از این دستهاند.
با این اوصاف سامسونگ چگونه میتواند مشکلات تراشه اگزینوس را حل کند؟
واضحترین پاسخ این است که از سری Exynos خلاص شود و به دنبال خرید تراشه آن هم احتمالاً در جای دیگری باشد، حتی اگر قرار باشد فقط در پرچمدارانش استفاده کند. گرچه انجام این کار مثل یک اعتراف رسمی میماند، گویی که سامسونگ خودش اعلام کرده اگزینوس همیشه محصول بدی بوده و این کار در نهایت چشمانداز این تراشه در گوشیهای رده پایین و میانرده را نیز نابود میکند…
یک راهحل جایگزین دیگر هم بازگشت به طراحی و تولید تراشههای بهترست. به نظر میرسد سامسونگ دقیقاً تصمیم گرفته همین کار را انجام دهد. طبق گزارشی که توسط نشریه کرهای iNews24 منتشر شده، Tae-moon Roh مدیر بخش موبایل سامسونگ، در جلسهای اذعان داشته که این شرکت پردازندههایی را به طور انحصاری برای گوشیهای هوشمند گلکسی خود تولید خواهد کرد. گفتنیست که در حال حاضر، تراشههای اگزینوس توسط برندهای دیگر مانند Vivo نیز استفاده میشوند و احتمالاً رویه در مورد آنها نیز تغییر خواهد کرد…
مدیر اجرایی سامسونگ در پاسخ به مناقشههای اخیر مربوط به سرویس بهینهسازی بازی (GOS) پیشفرض که عملکرد برخی از محصولات را کند کرد بیان کرد؛ «حتی با وجود اینکه سعی شده تا با ایجاد تعادل بین عملکرد سریع و ایجاد حرارت، فشار بر روی سی پی یو کاهش یابد، با این حال این شرکت در نهایت بهروزرسانیهایی را منتشر میکند که به کاربران اجازه میدهد این سیستم را غیرفعال کنند»
در حال حاضر، مشخص نیست که آیا تراشههای انحصاری گلکسی مورد بحث با نام تجاری اگزینوس عرضه خواهند شد یا اینکه به طور کلی دارای برندی جدید هستند. البته مورد دوم برای سامسونگ منطقیتر است چراکه برند اگزینوس از شهرت خوبی برخوردار نیست و اگر هم نقاط قوتی داشته باشد، اخیراً رو به زوال رفته است. از سوی دیگر، همکاری سامسونگ با AMD برای بهبود عملکرد گرافیکی تراشههایش به تازگی شروع شده و با فرض صحت این گزارش، سامسونگ به اندازه کافی به تواناییهای خود اطمینان دارد تا پردازنده بهبودیافتهای را که مختص Galaxy است بسازد. این طور که به نظر میرسد گوشیهای هوشمند آینده ظاهراً بهتر از تراشههای قبلی Exynos خواهند بود.
تلاش برای ارائه پردازندهای بهتر با نامی دیگر به سامسونگ این امکان را میدهد تا از شر شهرت بدی که از طریق محصولات اگزینوس به دست آورده خلاص شود و جاهطلبیهای خود را برای رقابت با تراشههای کوالکام و اپل آغاز کند. بازنشستگی اگزینوس ممکن است شکست به نظر برسد، اما اگر یک تغییر نام تجاری بتواند به کسب و کار SoC داخلی سامسونگ نیرو ببخشد و تراشههای بهتری ارائه دهد، میتواند برای کاربران گوشیهای هوشمند سامسونگ و گلکسی یک پیروزی محسوب شود.
بهترین تراشه اگزینوس
آخرین و بهترین پردازنده اگزینوس در سال 2021، اگزینوس 2100 هست که در گوشیهای گلکسی S21 استفاده شده. پردازنده 2100 مثل تراشههای پرچمدار کوالکام و هواوی از ساختاری سه خوشهای بهرهمنده. این چیپست دارای یک هسته پردازشی Arm Cortex-X1 برای وظایف خیلی سنگین، سه هسته Cortex- A78 برای وظایفی که فشار پردازشی متوسط وارد میکنن و چهار هسته Cortex-A55 برای وظایف ساده هست.
بدیهی هست که اگزینوس 2100 از پردازشگر گرافیکی سطح پرچمدار Arm Mali-G78 MP14 و یک واحد پردازش عصبی سه هستهای با فرآیند ۵ نانومتری هم پشتیبانی میکنه. از قابلیتهای برجسته دیگه بهترین و جدیدترین تراشه سامسونگ میشه به ضبط ویدیو با رزولوشن 8k، پشتیبانی از دوربینهایی تا سقف 200 مگاپیکسل، پشتیبانی از نرخ تازهسازی 120 هرتز در نمایشگر و پشتیبانی از شبکههای 5G از طریق یک مودم یکپارچه اشاره کرد.