در سال 2019، کمپانی انویدیا برای اولین بار رونمایی از برنامه سازگاری فناوری جی-سینک که تحت عنوان G-Sync Compatible شناخته می‌شود را رونمایی کرد. این عمل در نوع خود کمی عجیب بود، زیرا به مانیتورهای تولیدی توسط شرکت‌های مختلف اجازه می‌دهد تا بدون پرداخت مبلغی به انویدیا جهت تهیه و خرید پردازشگر سخت‌افزاری اختصاصی و اضافه نمودن آن به محصولات خود موفق به دریافت تأییدیه سازگاری با این فناوری شوند. از آن زمان به بعد برخی از نمایشگرها، قدیمی و جدید، حتی محصولاتی که تنها به پشتیبانی از تکنولوژی فری‌سینک کمپانی ای‌ام‌دی پرداخته‌اند در صورت برخورداری از مشخصه‌های لازم برای پاس نمودن تست‌های تعیین شده از جانب انویدیا واجد شرایط برای دریافت نشان G-Sync Compatible می‌باشند. این اقدام اگرچه در نوع خود قابل ستایش است، اما هنوز نقاط سیاه متنوعی در آن وجود دارد. آیا برخورداری یک نمایشگر از تأییدیه G-Sync یا G-Sync Compatible جهت گرویدن به دنیای Adaptive-Sync به کمک کارت‌های گرافیک کمپانی انویدیا لازم و ضروری است؟ آیا دارندگان پردازشگرهای گرافیکی سبزپوش باید نمایشگرهای سازگار با فناوری فری‌سینک رقیب را به‌صورت کامل از سبد خرید خود خط زده و یا می‌توانند به اجرای فناوری بر روی مانیتور تازه‌نفس خود بپردازند؟ آیا اجرای تکنولوژی G-Sync بر روی نمایشگری که از برچسب تأییدیه G-Sync برخوردار نمی‌باشد خطرناک است؟
اجرای فناوری G-Sync بر روی مانیتوری که فقط سازگاری با تکنولوژی فری‌سینک را به ارمغان آورده و فاقد تأییدیه کمپانی انویدیا می‌باشد فرآیند ساده‌ای تلقی می‌شود. در این زمینه حتی انویدیا نیز چراغ سبزی را نشان داده است، اما تجربه کسب شده متفاوت بوده و ممکن است به‌صورت کامل، متوسط و یا ناقص به کاربر منتقل شود. آقای ویجای شارما، کارگردان مدیریت محصولات کمپانی انویدیا در این باره اظهار داشته است:
“گاهی اوقات ممکن است این تجربه مناسب، مطلوب، قابل قبول و رضایت‌بخش باشد. در برخی دیگر از موارد ممکن است عکس این موضوع برقرار شود. ما این تصمیم را به کاربر نهایی واگذار می‌کنیم.”
علاوه بر آن به نظر می‌رسد که هیچ‌گونه خطری نیز سخت‌افزارهای چند میلیون تومانی کاربران و مصرف‌کنندگان را تهدید نمی‌کند. آقای شارما در این باره اظهار داشته است که نمی‌توانیم به هیچ خطر بزرگی که در نتیجه اجرای فناوری G-Sync بر روی نمایشگرهای فاقد تأییدیه انویدیا بروز پیدا کرده باشد فکر کنیم، اما خاطر نشان کرد که شدت آن وابسته به کمپانی توسعه‌دهنده مانیتور ممکن است متفاوت باشد. وی در این باره گفته است:
“امتحان آن آسان است. یک مانیتور دارای فرکانس ثابت، محصولی قدیمی، به عنوان مثال 60 هرتز را انتخاب کرده و سپس به کنترل پنل درایور کارت گرافیک مراجعه و اقدام به فعال‌سازی گزینه G-Sync Compatible نموده و سپس به اجرای بازی مورد نظر خود بپردازید. اگر نمایشگر با سیگنال دریافتی راحت نباشد، به نمایش صفحه‌ای کاملاً سیاه و یا عجیب و غریب می‌پردازد که این نشان‌دهنده عدم سازگاری آن می‌باشد.”
علاوه بر این برخی از توسعه‌دهندگان مانیتورهای کامپیوتری نیز امتحان اجرای G-Sync را تائید کرده‌اند. آقای جیسون مارین، مدیر بازاریابی محصولات نمایشگرهای ال‌سی‌دی کمپانی ViewSonic که امتیاز طراحی و تولید محصولات دارای تأییدیه G-Sync ،G-Sync Compatible و FreeSync را در کارنامه خود به ثبت رسانده است اظهار داشته است که از هیچ دلیلی دال بر عدم اجرای فناوری G-Sync بر روی نمایشگرهای ساخت این کمپانی برای امتحان مطلع نمی‌باشد.
“تمامی گیمرها، در صورت برخورداری از یک کارت گرافیک انویدیا باید اقدام به اجرای فناوری G-Sync بر روی نمایشگر خود کنند، اما تجربه کسب شده ممکن است به مطلوبیت آنچه که انویدیا در نظر دارد نباشد.”
اما در سمت مقابل برخی دیگر از توسعه‌دهندگان مانیتور نسبت به اجرای این فرآیند بر روی محصولات خود آن‌چنان مشتاق نمی‌باشند! آقای پائول کولاس، نائب رئیس محصولات کمپانی Monoprice که تولید مانیتورهای سازگار با فناوری فری‌سینک را در کارنامه خود به ثبت رسانده، اما هیچ محصولی بر مبنای تکنولوژی G-Sync Compatible را روانه بازار نکرده است در این باره گفته است:
“در حالت کلی، ما توصیه می‌کنیم تا مانیتورهای تولیدی به‌منظور به حداکثر رساندن کارایی و تجربه کسب شده توسط کاربر تنها به شیوه‌ای که مورد تست و ارزیابی قرار گرفته و تأییدیه‌های مربوطه را دریافت کرده‌اند مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل با توجه به کارایی عالی فناوری فری‌سینک در کنار نرخ تازه‌سازی بالاتر نمایشگرهای ما، نباید هیچ نیازی به استفاده از محصولات در حالات خارج از پشتیبانی لازم و ضروری باشد.”
با توجه به توضیحات مطرح شده در این بخش، استانداردهای دوگانه‌ای از جانب توسعه‌دهندگان مختلف وجود داشته و یک اتفاق نظر برای ارزیابی نهایی و نتیجه‌گیری وجود ندارد، بنابراین پیشنهاد می‌شود تا اگر قصد دارید تا جوانب احتیاط را به شکل کامل و در حد اعلا به انجام رسانید، پیش از اجرای فناوری G-Sync بر روی مانیتوری که از جانب کمپانی انویدیا تائید نشده است اقدام به برقراری تماس با شرکت توسعه‌دهنده نمایشگر و یا حداقل جستجویی در اینترنت برای مطالعه تجربه و نظریات دیگر کاربران و دارندگان مانیتور خود نمایید.
آشنایی بیشتر با آزمایش دریافت تأییدیه G-Sync Compatible
اگر به دنبال دسترسی به فناوری می‌باشید که صرفه نظر از نرخ فریم به حذف پارگی تصاویر با استفاده از کارت گرافیک انویدیا رایانه شخصی گیمینگ شما با کارایی قابل قبول بپردازد، برنامه رسمی G-Sync Compatibility از مزیت‌های مخصوص به خود بهره می‌برد، اما برای دانستن آن باید ابتدا با این برچسب آشنایی بیشتری پیدا نماییم.
برنامه G-Sync Compatibility در حقیقت پروتکلی منحصر به فرد مشتق شده از مشخصات فنی استاندارد VESA DisplayPort 1.2 محسوب می‌شود. این مهم بدان معنی است که امکان استفاده از فناوری مورد بحث از طریق دیگر اتصالات همچون HDMI و یا کارت‌های گرافیک قدیمی‌تر از سری GTX 10 میسر نمی‌باشد که این خود محدودیت‌های کوچک و بزرگ گوناگونی را، به‌خصوص در حوزه تلویزیون‌های هوشمند به ارمغان آورده است. البته باید خاطر نشان کرد که هم‌اکنون تلویزیون‌های OLED کمپانی ال‌جی با پشتیبانی از این تکنولوژی در بازار قابل تهیه و خرید می‌باشند، اما گستردگی آن در حال حاضر فقط محدود به این کمپانی شده است.
تمامی مانیتورها به‌منظور دریافت تأییدیه G-Sync Compatible نه تنها باید تست‌ها و آزمایش‌های تعیین شده از جانب کمپانی سازنده محصول به‌منظور دریافت تأییدیه Adaptive-Sync را پاس کنند، بلکه باید از آزمون‌های تعیین شده توسط کمپانی انویدیا در قالب نمونه‌های مختلف نیز سربلند بیرون آیند که متأسفانه اغلب نمایشگرها در این مرحله شکست خورده و بر طبق گفته آقای شارما، نرخ موفقیت تنها 10 درصد می‌باشد! دریافت تأییدیه G-Sync Compatible چیزی فراتر از تنها امکان فعال‌سازی گزینه مربوط به فناوری G-Sync از طریق کنترل پنل درایور کارت گرافیک و یا نرم‌افزار GeForce Experience می‌باشد!
در ماه مه سال 2020 میلادی، کمپانی انویدیا اعلام کرد که تنها 28 نمایشگر از 503 مانیتور (نرخ 5.6 درصد) Adaptive Sync که مورد آزمایش برای برنامه G-Sync Compatibility خود قرار داده است موفق شده‌اند تا از آزمون سربلند بیرون بیایند. آن‌طور که به نظر می‌رسد تعداد 273 عدد از نمایشگرها به دلیل آنکه نرخ فرکانس متغیر (Variable Refresh Rate یا به اختصار VRR) آن‌ها حداکثر نسبت 2.4:1 نبوده است شکست خورده و تعداد 202 مانیتور دیگر نیز به دلیل مشکلات مربوط به کیفیت تصاویر همچون لرزش و یا قطع (که می‌تواند به دلیل سیاه شدن ناگهانی صفحه در یک رقابت شوتر اول شخص بسیار سرعتی به شکست منتهی شود) و یا دیگر مواردی نظیر تغییر دوره توان و تغییرات کنترل پنلی در هر بار اجرای بازی شکست خوردند. تعداد 33 نمایشگر باقی مانده فقط به این دلیل که دیگر در بازار در دسترس نبوده و از دوره پشتیبانی توسط کمپانی سازنده خارج شده بودند برچسب بازنده در آزمون را دریافت کردند. آقای شارما در این باره گفته است:
“برخی از نمایشگرها مطلوب بودند، برخی دیگر خوب، اما بسیاری کاملاً بد! و زمانی که بنده از واژه بد برای خطاب استفاده می‌کند، منظور ضعف بسیار بالای تجربه بصری می‌باشد و کاربران مواردی همچون لرزش‌های شدید تصاویر در بازی‌های رایانه‌ای، خرابی نمایش و سختی در فعال‌سازی فناوری VRR را شاهد خواهند بود. محدوده پشتیبانی شده از شاخصه VRR بسیار پایین‌تر از حداقل حد تعیین شده بود.”
تا ماه ژانویه سال 2020 میلادی تعداد نمایشگرهایی که موفق به دریافت تأییدیه G-Sync Compatible شدند به 90 عدد افزایش پیدا کرده و هم‌اکنون که در حال مطالعه مقاله هستید، این رقم بر روی مقدار 142 قرار گرفته است.
برخی از مشخصه‌هایی که کمپانی انویدیا به بررسی آن‌ها برای اعطای تأییدیه G-Sync Compatible می‌پردازد ممکن است برای شما نیز دارای اهمیت باشند. به عنوان مثال فاکتور محدوده VRR را در نظر بگیرید. در یک نمایشگر سازگار با فناوری G-Sync، نسبت حداکثر نرخ فرکانس به حداقل مقدار در محدوده VRR باید حداقل 2.4 و یا بیشتر باشد. به عنوان مثال محدوده مورد بحث در یک مانیتور 120 هرتزی باید متغیر در بازه 40 تا 120 هرتز باشد تا از تقسیم مقدار 120 به 40 به رقم 3 برسیم که بیشتر از 2.4 می‌باشد؛ حال اگر حداقل نرخ فرکانس به 55 هرتز افزایش پیدا کند، این رقم به 2.2 کاهش پیدا می‌کند که از مقدار 2.4 بیشتر است. آقای شارما در این باره نیز اظهار داشته است:
“ما به نوعی نسبت به این مشخصه سخت‌گیر هستیم، زیرا زمانی که به نرخ فریم خروجی بازی‌ها نگاه کنید، با تغییرات گستردهای رو به رو می‌شوید. تعداد بسیار کم و انگشت‌شماری از عناوین مختلف هستند که از نرخ فریم ثابتی برخوردار باشند، اما بخش گستردهای از عناوین با توجه به میزان پیچیدگی صحنه از نواسانات گستردهای رنج می‌برند.”
برخورداری یک محصول از برچسب G-Sync Compatible تضمین‌کننده آن است که نمایشگر مورد استفاده کاربر قادر است تا فناوری VRR انویدیا (در حقیقت همان G-Sync) را در حداکثر نرخ فرکانس به اجرا درآورد، اما زمانی که صحبت از نمایشگرهای بدون تأییدیه به میان آید، این هدف دیگر قابل تضمین نبوده و مشکل در صورت اورکلاک مانیتور نیز بدتر می‌شود.
احتمال بروز مشکلات مربوط به لرزش تصاویر زمان تغییر سطح روشنایی در نرخ‌های مختلف فرکانس نیز وجود دارد، مشخصه‌هایی که در پنل‌های LCD معمول می‌باشند. آقای شارما در این باره اشاره کرد است که در زمان تست و آزمایش نمایشگرها، برخی از محصولاتی که از تأییدیه برچسب G-Sync Compatible برخوردار نبوده‌اند زمان اجرای بازی‌های گوناگون در حالت پنجره (Windowed) گاهی اوقات لرزش‌های تصاویر با شدت‌های متنوع را از خود بروز دادند.
از جمله دیگر مواردی که کمپانی انویدیا به آزمایش آن می‌پردازد خرابی‌های آرتیفکتی در تصویر است. علاوه بر آن فناوری VRR نیز باید به‌صورت پیش‌فرض و بدون نیاز به ورود به محیط تنظیمات OSD نمایشگر و یا کامپیوتر فعال باشد.
البته که خارج شدن نمایشگرهای گوناگون از فهرست موارد تائید توسط انویدیا با یک بار شکست در آزمون انجام نمی‌پذیرد. این کمپانی معمولاً دو تا سه نمونه را از هر مانیتور تهیه کرده، اما این تعداد با توجه به صفحه نمایشگر و مشخصه‌های آن ممکن است تا شش بار هم افزایش پیدا کند. فرآیند آزمایش به دلیل انجام آن توسط انسان معمولاً چهار هفته به طول می‌انجامد، اما با توجه به پندمی اخیر مربوط به کرونا، این بازه ممکن است به بیشتر از چهار هفته نیز افزایش پیدا کند.
نتیجه‌گیری نهایی
اگر رایانه شخصی شما هم‌اکنون میزبان یک کارت گرافیک از کمپانی انویدیا می‌باشد، این حقیقت واضح و آشکار است که بهترین مانیتور گیمینگ برای شما باید از یکی از سطوح فناوری G-Sync برخوردار باشد. البته که امکان اجرای این فناوری بر روی مانیتوری که فقط پشتیبانی از تکنولوژی فری‌سینک را به ارمغان آورده است نیز امکان‌پذیر می‌باشد، اما کسب محدوده VRR قابل اطمینان و تضمین کارایی بدون پارگی و لرزش تصویر در لحظه خروج نمایشگر از بسته‌بندی نیازمند قرار داشتن در فهرست مانیتورهای G-Sync Compatible کمپانی انویدیا می‌باشد.
در صورتی که در حال حاضر یک مانیتور فری‌سینک را در اختیار داشته، اما نسبت به اجرای G-Sync بر روی آن امیدوار هستید، مراجعه به کنترل پنل درایور کارت گرافیک و یا نرم‌افزار GeForce Experience جهت فعال‌سازی آن تنها در چند قدم کوتاه امکان‌پذیر است. اگر پس از انجام این عمل لرزش تصویر و یا دیگر آرتیفکت‌های بصری را در تصویر مشاهده نکردید، نیاز به فعال‌سازی دستی گزینه مربوطه برای بهرهمندی از مزیت‌های این فناوری منحصر به فرد و جذاب هزینه کوچکی است که پرداخت آن به هیچ عنوان ناراحت‌کننده محسوب نمی‌شود.